U kadru večnosti – Biografija Morgana Frimena
Rani život
Morgan Frimen (Morgan Freeman) rođen je 1. juna 1937. godine u gradu Memfis, Tenesi, SAD. Njegova majka, Mayme Edna, bila je učiteljica, a otac Morgan Porterfield Freeman, brijač. Frimen je najmlađi od petoro dece. Tokom detinjstva, porodica se često selila, pa je deo detinjstva proveo i u Misisipiju, Čikagu i Indijani.
Još kao dete pokazivao je interesovanje za glumu, a svoju prvu glumačku ulogu imao je već u osnovnoj školi, kada je glumio u školskom komadu. Iako je imao ponudu za dramsku stipendiju nakon srednje škole, odlučio je da se pridruži američkom ratnom vazduhoplovstvu 1955. godine, gde je radio kao mehaničar radarskih sistema. Međutim, nakon četiri godine shvatio je da njegova prava strast nije avijacija, već gluma.
Početak glumačke karijere
Nakon služenja u vojsci, Freeman se preselio u Los Anđeles i počeo da pohađa časove glume, a radio je i kao plesač u različitim emisijama i na pozorišnoj sceni. U ranim godinama karijere pojavljivao se u manjim pozorišnim i televizijskim projektima. Širu popularnost stekao je 1970-ih ulogom u dečijoj obrazovnoj emisiji “The Electric Company”, gde je glumio od 1971. do 1977. godine.
Uspon ka slavi
Prvi ozbiljniji uspeh na filmu dolazi 1980-ih. Kritički priznanje dobija ulogom strogog ali pravednog šefa u filmu “Street Smart” (1987), što mu donosi prvu nominaciju za Oskara za najboljeg sporednog glumca. U narednim godinama, Freeman učestvuje u brojnim filmovima koji mu donose svetsku slavu, među kojima su:
- “Driving Miss Daisy” (1989) – uloga vozača Hoeka Kolberna mu donosi drugu Oskar nominaciju, a film dobija Oskara za najbolji film godine.
- “Glory” (1989) – istorijska drama o afroameričkim vojnicima u Američkom građanskom ratu.
- “Robin Hood: Prince of Thieves” (1991) – kao Azeem, verni saputnik Robina Huda.
- “Unforgiven” (1992) – vestern Klinta Istvuda, dobitnik četiri Oskara.
Najznačajnije uloge i priznanja
Godine 1994. Freeman ostvaruje jednu od svojih najpoznatijih uloga u filmu “The Shawshank Redemption” (Bekstvo iz Šošenka), tumačeći lik zatvorenika Reda. Film postaje klasik i redovno se nalazi na listama najboljih filmova svih vremena. Dobija još jednu nominaciju za Oskara.
Godine 2004, Freeman igra u filmu “Million Dollar Baby” (Devojka od milion dolara) i osvaja Oskara za najboljeg sporednog glumca. Iste godine glumi u „Batman Begins“ i kasnije se pojavljuje u nastavcima Nolanove trilogije kao Ljusijus Foks.
U filmu “Se7en” (1995) briljira kao detektiv Somerset, a glumio je i u hitovima kao što su “Deep Impact”, “Bruce Almighty”, “The Bucket List” i “Invictus”, gde igra Nelsona Mandelu i dobija još jednu Oskar nominaciju.
Prepoznatljiv glas i naracija
Freeman je poznat i po svom dubokom, smirenom i autoritativnom glasu. Često se angažuje kao narator u dokumentarnim i igranim filmovima, uključujući čuveni “March of the Penguins” i “Through the Wormhole”.
Lični život i stavovi
Morgan Freeman je bio oženjen Jeanette Adair Bradshaw (od 1967. do 1979.), a ima nekoliko dece i unuka. Poznat je po svom dostojanstvenom stavu, borbi za građanska prava i čestim komentarima o rasizmu u američkom društvu.
Godine 2008. doživeo je tešku saobraćajnu nesreću koja je ostavila posledice na njegovu levu ruku, ali se uspešno vratio glumi.
Nagrade i priznanja
- Oskar za najbolju sporednu ulogu – „Million Dollar Baby“ (2005)
- Pet nominacija za Oskara tokom karijere
- Zlatni globus za „Driving Miss Daisy“
- AFI nagrada za životno delo (2011)
- Predsednička medalja slobode (2016) – najviše civilno odlikovanje u SAD
Nasleđe
Morgan Frimen je jedan od najvoljenijih i najuticajnijih glumaca u istoriji Holivuda. Njegova sposobnost da se transformiše u likove, njegov glas i harizma ostavili su neizbrisiv trag u filmskoj umetnosti. I pored slave, ostao je skroman i predan radu, uz neprestano učešće u društvenim i humanitarnim inicijativama.
